آیت‌ الله‌ خامنه‌ای پیشگام بحث‌ جهاد در حوزه‌ ها‌ی علمیه هستند

وی افزود: مکتب فقهی و مبارزاتی امام راحل(ره) و حضور فقهای ارزشمند و مبارزین بزرگ در کنار امام و تلاش و پیشگامی حوزه‌های علمیه و دانشگاهی‌های متعدد باعث پیروزی انقلاب اسلامی شد و یکی از برکات فقهی پیروزی انقلاب اسلامی را می‌توان احیای فقه حکومتی و احیای بسیاری از کتب فقهی که در آن زمان مهجور واقع‌شده بودند دانست؛ و یکی از این کتاب‌ها، کتاب "جهاد فی سبیل الله" بود.

عضو خبرگان رهبری بابیان اینکه یکی از شاخصه‌های ملت ایران که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ظهور و بروز پیدا کرد، فرهنگ جهاد و ایثار و فداکاری است، یادآور شد: یکی از پیشگامان بحث جهاد در حوزه‌های علمیه بعد از پیروزی انقلاب حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ایمدّظلّه‌العالی هستند و من بعد از انقلاب کسی را مانند ایشان سراغ ندارم که به این وسعت در این موضوع به ایراد بحث و مباحث فقهی پرداخته‌باشد.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم، بابیان اینکه پیشوایی و رهبری در مباحث فقهی اگر همراه با ابداع و نوآوری باشد کار ساده‌ای نیست، تأکید کرد: اگر فقیه بخواهد مسائل را به صورت نظری و سنتی مطرح کند و عنایتی به مسائل زمان و نیازهای روز نداشته‌باشد، و در حد بیان مسئله و اقوال مطرح و همچنین بیان ادله مربوط به آن بپردازد، امر سختی نیست و نهایتا این است که حاشیه‌ای بر حاشیه‌ها می‌افزاید. اما فقیهی که می‌خواهد مباحث فقهی در عرصه حکومت را متناسب با زمان بگوید و نوآوری کند حقیقتا نیازمند تحقیق، مطالعه، بررسی تمام اقوال موجود و دقت‌های فقهی ویژه و همچنین صرف زمان زیاد است.

وی با اشاره به اینکه قریب به 5 سال است که بحث فقه جهاد را تدریس کرده و مقالاتی در این زمینه دارد افزود: من با توجه به این ورودی که به بحث فقه جهاد دارم می‌توانم سطح احاطه و تسلط و همچنین دقت‌های ویژه رهبر معظم انقلاب در بحث جهاد تا چه حد مهم و ارزشمند است. اگر بحث‌های مرتبط با موضوع جهاد رهبر معظم انقلابمدّظلّه‌العالی را به شکل کامل و با ملاحظات منتشر شود، یقیناً درس‌نامه خارج فقه حکومتی خوبی برای حوزه‌های علمیه خواهد بود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه در کتاب‌های فقهی شیعه اینگونه ذکرشده است که جهاد علیه مشرکین و اهل کتاب، اصل جهاد است، ادامه داد: اما متعلق جهاد از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ایّمدّظلّه‌العالی، "طاغوت محارب" است که در این صورت فرقی نمی‌کند که دولت محارب، کافر باشد یا مسلمان. این‌یکی از مباحث حائز اهمیت در این موضوع است که بدانیم ریشه جهاد کفر است یا محاربه؟

وی بابیان اینکه جهاد ابزاری است برای نشر اسلام، اما نشر اسلام با شمشیر بالای سر افراد گرفتن اتفاق نمی‌افتد، تأکید کرد: جهاد دفاعی این است که به ما حمله شود و ما دفاع کنیم، اما جهاد ابتدایی این است که ابتکار عمل را به دست گرفته و اسلام را ترویج می‌کنیم.

آیت‌الله کعبی افزود: طرف ما در جهاد با طاغوت و ظالم، آن‌هایی هستند که مانع نشر توحید در عالم هستند و از طرفی هدف بزرگ "جهاد فی سبیل الله" نشر و گسترش اسلام است از این رو باید مقابل حاکمیت‌های کفر و طاغوت ایستادگی کرد که این همان جهاد است. یکی از شرایط جهاد این است که به خدا دعوت کنیم و جهاد در این نگاه به دو قسم تقسیم می‌شود: دعوت اجمالی و دعوت تفصیلی که نظر رهبر معظم انقلابمدّظلّه‌العالی برای تبلیغ اسلام همان دعوت تفصیلی به اسلام است.

وی امربه‌معروف و نهی از منکر را جزء اصول سیاست داخلی و دعوت به خدا را جزء اصول سیاست خارجی دانست و توضیح داد: دعوت به خدا دعوتی فرهنگی مبتنی بر حکمت و جدال حسنه است؛ در مرحله بعد نیز کمک به مستضعفین و محرومین مدنظر است. مأموریت اصلی جهاد فی سبیل الله در نظام حقوقی اسلام تولید قدرت و به‌کارگیری آن به مصلحت اسلام و مسلمین و بشریت در برخورد با دشمنان دین و انسانیت تحت رهبری رهبر مشروع است.

عضو مجلس خبرگان رهبری بابیان اینکه جهاد ابزار است و نه هدف، عنوان کرد: جهاد فی سبیل الله مبتنی بر چند نظریه است؛ این نظریه‌ها، نظریه فوقانی جهاد هستند که یکی از آن‌ها نظریه "دعوت إلی الله" بوده و نظریه دوم نظریه "مقاومت" است یعنی بعد از دعوت به خدا، مقاومت هم لازم است حتی اگر منجر به زندان و شکنجه شود. نظریه سوم که حائز اهمیت محسوب می‌شود، "بسیج عمومی و جریان سازی و تلاش برای تشکیل دولت اسلامی" است و نظریه چهارم، نظریه "تأسیس دولت و نظام اسلامی" است.

وی نظریه پنجم را "نظریه حفظ نظام و وجوب دفاع از نظام اسلامی" برشمرد و گفت: نظریه ششم "گسترش حاکمیت دین و توسعه نظام اسلامی" است، نظریه هفتم نیز "اصول فقه بین‌الملل در سیاست خارجی" است.

آیت‌الله کعبی با اشاره به الزامات جهاد خاطرنشان کرد: یک مجاهد فی سبیل الله باید همه ظرفیت‌های جسمی، فکری و روحی خود را در راه خدا به کار بگیرد و عزم و اراده قوی از ویژگی‌های او هست.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: جهاد بدون اقتدار و فاقد بازدارندگی برای امت اسلامی، اثری نخواهد داشت. بنابراین یکی از الزامات جهاد، اقتدار است، بر این اساس بود که اسلام در مرحله اول به دستان پیامبر(ص) به‌وسیله جهاد پیروز و تأسیس شد. در زمان ما ملت مکتبی و مبارز ایران بر پایه جهاد فی سبیل الله با هدایت‌، حمایت و رهبری‌ حضرت امام خمینی(ره) پیروز شد و در نهایت منجر به تأسیس جمهوری اسلامی شد. امروز هم بر پایه جهاد، ملت ایران به حمایت خلف شایسته امام راحل یعنی رهبر معظم انقلاب به‌سوی تحقق تمدن نوین اسلامی در حرکت است.

وی گفت: از نظر فقه جهاد رهبر معظم انقلاب اسلامی جهاد تکلیف امت اسلامی در زمان ما برای تحقق تمدن اسلامی است و یکی از مراحل جهاد در زمان ما حفظ نظام اسلامی، گسترش حاکمیت اسلام و مبارزه با طاغوت اکبر یعنی امریکا و رژیم صهیونیستی است و این قابل تنازل نیست.

آیت الله کعبی با اشاره به اینکه نظر امام خامنه‌ای بر این است‌که شمشیر جهاد برای ایجاد رعب و وحشت برای ملت مظلوم نیست بلکه برای ترساندن طاغوت کافر است، اظهار کرد: معظمٌ‌له معتقدند، اسلام کافر ستیز نیست بلکه طاغوت ستیز است و کافر مستضعف باید در امان باشد، اسلام با جهاد پیش می‌رود اما اگر ما بتوانیم اهداف اسلام را با دشمنان بدون قتال محقق کنیم؛ ترک قتال با دو شیوه ممکن است یکی صلح دائم و یکی دیگر صلح موقت.

وی در توضیح و توسعه قاعده "لا جهاد الا بالامام" (جهاد تنها با حضور امام معصوم است) افزود: یکی از شئون ولایت مصالح عامه است و رهبر معظم انقلاب اسلامی در سه مقاله جهادی خود مصالح عامه را بر اساس روایات ثابت کردند و این خود پایه حکم حکومتی و شرعی است؛ این یک روش خاص ایشان در مباحث فقهی است.

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهارداشت: رهبر معظم انقلاب به عنوان یک فقیه آگاه و مسلط به مبانی و منابع علمی و فقهی، پایه و اساس نظریات و استنباطات خود را حاکمیت اسلامی و مصالح حکومتی می‌داند و موضوعات روز را در مباحث فقهی خود مطرح و دخیل می‌نماید.