پیر مغان کوی خرابات فناست آخر ای مغبچگان راه خرابات کجاست   دست در دامن رندان قلندر زده ایم زانک رندی و قلندر صفتی پیشه ماست   هر که در صحبت آن شاخ صنوبر بنشست همچو باد سحری از سربستان برخاست   پیش آنکس که چو نرگس نبود اهل بصر صفت سرو بتقریر کجا آید راست   گر

هم از کلمات رمزی و نمادی در شعر حافظ است. سنائی و عطار و حافظ این کلمه را از معنی پست و حقیر و زشتِ آن تجرید کرده و مفهوم بسیار عالی و شریف به آن بخشیده‌اند. این هم قدرت شاعر را در تصرف در معانی می‌رساند و هم توانائی او را در تصرّف در نفوس و افکار مردم نشان می‌دهد.

- «شستشوئى کن و آنگه به خرابات خرام»؛ شستشوکرده وارد ماه رمضان شود - آن وقت در محضر ضیافت الهى حداکثر بهره را خواهد برد. ماه رجب را با این چشم نگاه کنید.   بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم‌

و جایگاه زهد و تقوی است و خرابات در مقابل آن قرار دارد. خرابات در زبان عربی جمع خرابه است و‌ بار عرفانی و زمینهٔ فرهنگی خاصی ندارد. اولین نمونه‌های کاربرد این کلمه قبل از سنایی دارای معنای زشت و مستهجنی بود و هنوز هم در تاجیکستان و افغانستان و مشرق ایران به معنای

که در کوی خرابات الستم از حسرت یاقوت لبت باده پرستم   سجاده و تسبیح به یک گوشه نهادم وز کفر سر زلف تو زنار ببستم   ترک سر و زر کردم و دین و دل و دنیا در دیر مغان رفتم و فارغ بنشستم   دردانه طمع کردم و در دام فتادم فارغ شدم از دانه و از دام بجستم   ای مطرب خوش