داستایوفسکی در رمان “جنایت و مکافات” شکل منحصر بفردی از جنایت را ترسیم می‌کند که بر بنیان فهم فلسفی خاصی صورت می‌گیرد.

در ۱۸۶۲ تورگنیف از پاریس نامه‌ای برای داستایفسکی فرستاد و در آن نوشت چقدر از تمجید او از رمان جدیدش «پدران و پسران» مشعوف شده است و تا چه حد حس خوشی به او دست داده که بازارف -کاراکتری که بعدها در ادبیات روسیه جاودانه شد- را رفیق نویسنده‌اش هم درک کرده است.

بگویید انسان‌بودن یعنی نیکوکاری، بلافاصله انسان‌ها تمام تلاششان را می‌کنند تا به دیگران شر برسانند. بگویید انسان‌بودن یعنی آسیب‌زدن، دم‌به‌دم آدم‌ها را می‌بینید که مهربانی می‌کنند و کمک می‌رسانند. این عصیانِ درونی، این میلِ همیشگی به خلاف جهت شناکردن از نظر داستایفسکی جزئی از ذات بشر است، میلی که خیلی وقت‌ها خودش را در قالب رفتارهای جنون‌آمیز و خود‌ویرانگر نشان می‌دهد. گری سال مورسن، پژوهشگر برجستۀ داستایفسکی، از معنی انسان‌بودن در آثار این نویسندۀ روس می‌گوید.