متعلق بودن بیت الله به همه مسلمانان
این [حج] یک نقطهی بسیار مهمی است؛ یک هدیهی الهی است به امت مسلمان. اگرچه همهی فرائض الهی و تکالیف در واقع هدایای الهی است به آحاد بشر؛ نماز هم یک هدیهی الهی است، روزه هم یک هدیهی الهی است، انفاقات هم همینطور، لکن حج یک خصوصیت بین المللی اسلامی دارد. یقیناً این را میشود یکی از معجزات اسلام شمرد، که یک مرکز واحدی تشکیل بشود و همهی امت، خود را در برابر او و نسبت به او یکسان ببینند: «سواء العاکف فیه و الباد»؛(۱) نسبت مسلمانان به این خانهی مقدس یکسان است؛ چه آنهائی که در خودِ مکه ساکنند، چه آنهائی که در اقصی نقاط دنیای اسلام زندگی میکنند؛ مکه مال همهی اینهاست و اینها با شوق و ذوق هر سال راه میافتند و نمیگذارند این خانهی متعلق به مسلمین، خانهای که خانهی خداست و خانهی مردم است - «انّ اوّل بیت وضع للنّاس للّذی ببکّة»(۲)؛ بیت اللَّه است، اما برای مردم وضع شده است و بنیان نهاده شده است - تنها بماند؛ لذا با شوق و ذوق از اطراف دنیای اسلام راه میافتند برای اینکه خود را به اینجا برسانند؛ یک فرصتی است برای مسلمانها که همدیگر را بشناسند و با آراء یکدیگر، افکار یکدیگر، گرفتاریهای یکدیگر آشنا بشوند؛ خیلی نعمت عجیبی است اگر قدر بدانید.۱۳۸۶/۰۸/۲۳