از رؤیت و شهود حقیقت و فیلسوف از اندیشه و مفاهیم ذهنی برخوردار است.  عارف از یافته خویش سخن می گوید و حکیم از فهمیده خود خبر می دهد.  فلسفه و حکمتِ بحثیِ صرف، با انکار حقایقی که مشهود عارف است و یا بی توجه به آن حقایق شهودی، فقط در محدوده‌ی مفاهیم بحث می نماید ولی

که می‌شود گفت همیشه به آن فکر می‌کنم و هر بار (یا در هر برهه‌ای) جواب متفاوتی برای‌اش پیدا می‌کنم، ماهیت و انگیزه‌ی اشتغال به فلسفه است. جوابی که این روزها در سرم شکل گرفته — و ممکن است به کار دیگرانی هم بیاید — از این قرار است. (با این تذکر که این جوابی

این تنگناها باید دست به دامان ذوق ادبا شد که گفته‌اند: «آب دریا را اگر نتوان کشید، هم به قدر تشنگی باید چشید». آنان که از نزدیک با استاد محمد حسین حشمت‌پور سلوک داشته‌اند، نیک می‌دانند که ظاهر و صورت او، به هر طائفه‌ای می‌تواند شبیه باشد الا علما! مردی