با گذشت بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، بازخوانی سیره و شخصیت حضرت امام خمینی رحمه‌الله همچنان یکی از ضرورت‌های فرهنگی و اجتماعی کشور است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی سال گذشته در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب تهران،‌ ضمن اشاره به نیاز جوانان به خواندن کتاب و معرّفی شخصیّت‌‌ها و خلأ موجود در این مسأله فرمودند «امام یک شخصیّت برجسته‌ی کم‌نظیر در تاریخ است؛ ما درباره‌ی امام چقدر کتاب نوشته‌ایم؟ چه نوشته‌ایم؟ اینها خیلی مهم است. این کارها باید انجام بگیرد. ۱۴۰۳/۲/۲۴» از این روی و با نزدیک شدن به سالگرد ارتحال امام راحل عظیم‌الشأن، دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی قصد دارد تا چهارمین پاسداشت هنر و ادبیات انقلاب اسلامی را به بازخوانی سیره و شخصیت امام خمینی اختصاص دهد و در جریان این رویداد، تقریظ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر کتاب «روح‌الله» را منتشر کند. کتاب «روح‌الله» روایت مستندی از زندگی حضرت امام خمینی است که آقای هادی حکیمیان، آن را در قالب داستان‌واره و به‌صورت مستند به رشته‌ی تحریری در آورده است.

۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و روز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی نامگذاری شده است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «حکیم» بودن را به عنوان یکی از ویژگی‌های برجسته فردوسی دانسته‌اند و سروده‌های او را قلّه شعر فارسی خوانده‌اند: «‌[‌فردوسی‌] ‌قلّه‌ی شعر است. فردوسی، «حکیم فردوسی» است؛ شما توجّه کنید، در بین شعرای ما «حکیم فردوسی» [مطرح] است؛ ‌حکمت فردوسی حکمت الهی است. در عمق داستانهای فردوسی، حکمت گنجانده شده؛ تقریباً در همه‌ی داستانها یا بسیاری از ‌داستانهای فردوسی، حکمت هست؛ لذا به فردوسی میگویند «حکیم فردوسی»؛ ما به کمتر شاعری در طول تاریخ حکیم میگوییم ‌امّا اسم او حکیم فردوسی است‌.» ۱۳۸۱/۱۱/۰۸

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «فردوسی، حکیم ابوالقاسم فردوسی است. به یک آدم داستانسرا، اگر صرفاً داستانسرا و حماسه‌سرا باشد، حکیم نمیگویند. این ‌‌«حکیم» را هم ما نگفتیم؛ صاحبان فکر و اندیشه در طول زمان او را حکیم نامیدند. شاهنامه‌ی فردوسی پر از حکمت است. او ‌انسانی بوده از معارف ناب دینی‌ از معارف ناب دینی‌.» ۱۳۹۰/۰۵/۲۴

یک داستان متفاوت از زندگی یک معلم شهید با شروع جنگ تحمیلی، فضای مدارس هم برای معلمان تغییر کرد و هم برای دانش‌آموزان. مثل روزهای منتهی به انقلاب شکوهمند که هم معلمان و هم دانش­‌آموزان نقش به­‌سزایی در رقم‌­خوردن این اتفاقات بزرگ داشتند. حالا وقت انجام یک تکلیف بزرگ دیگر بود.

ماجرای جنگ اُحد

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره تأثیر نداشتن فقدان شخصیت‌های بزرگ در جریان مقاومت به داستان جنگ احد اشاره دارند و می‌فرمایند: «در سال سوّم هجرت، پیغمبر اکرم کسی مثل حمزه را از دست داد... در جنگ اُحد، حمزه از کنار پیغمبر رفت. فقط هم حمزه نبود، [بلکه] برجسته‌ترین‌شان حمزه بود، وَالّا شجاعان دیگر، یاران دیگر رفتند؛ این مال سال سوّم هجرت است. سال چهارم هجرت و پنجم هجرت، پیغمبر بسیار قوی‌تر از سال سوّم هجرت بود؛ یعنی از دست دادن شخصیّت‌های برجسته به ‌هیچ ‌وجه به معنای عقب‌گرد، عقب‌رفت، ضعیف شدن نیست، اگر چنانچه دو عامل وجود داشته باشد که یکی عبارت است از آرمان، دوّمی، تلاش.» ۱۴۰۳/۱۲/۲۲

سرتاسر کتاب پُر است از مشاهدات نویسنده از مناسبات و پدیده‌هایی که او در جریان این سفر ۱۰ روزه از منش و سلوک شخصی رهبری و کنش و واکنش‌های بین ایشان و مردم در موقعیت‌های متعدد این سفر مشاهده کرده است. منتها نکته در اینجاست که روایت او از این مشاهدات، به هیچ وجه شبیه گزارش‌های رسمی خبرگزاری‌ها از سفر رهبر معظم انقلاب نیست.

داستان مصور

قهرمان داستان «معبد زیرزمینی» یک انسان معمولی ایرانی است، با همه‌ی ویژگی‌هایش؛ امّا مهم‌ترین ویژگی او منفعل نبودنش است. او فعّالانه تصمیم می‌گیرد و جلو می‌آید، گرچه تمام مدّت هیچ‌کدام از ترس‌ها و نگرانی‌هایش پنهان نمی‌شود.

داستان «عایده» از کودکی و نوجوانی بانو «عایده سرور» آغاز می‌شود، در حال و هوای لبنان دهه‌ی ۷۰ و ۸۰ میلادی؛ سرزمینی گرفتار جنگ‌های داخلی پیاپی و بی‌ثباتی گسترده. در این میان، تولد «حزب‌الله» عرصه‌ای برای شیعیان لبنان می‌گشاید تا برای دفاع از سرزمین و باورشان، پا پیش بگذارند.

«هواتو دارم» از دوازده فصل تشکیل شده و قصّه‌ی زندگی شهید مهندس مرتضی عبداللهی است که از سال ۱۳۸۵ شروع می‌شود و در سال ۱۳۹۷ تمام می‌شود؛ روایت دوازده سال از زندگی پُرپیچ‌وخم و مملو از لحظه‌های ناب یک قهرمان. داستان از یک خواب شروع می‌شود؛ خوابی که سرچشمه‌ی تغییرات اساسی در یک انسان است؛ خوابی که همسر او قبل از ازدواجشان می‌بیند و تحوّل عجیبی را در او ایجاد می‌کند.

داستانی که خیلی‌ها آن را باور نداشتند

کتاب تن‌تن و سندباد را می‌توان یک کتاب استراتژیک در حوزه‌ی ادبیات نوجوان به‌شمار آورد. این کتاب که در سال ۱۳۷۰ نگارش شده است، با نگاهی دقیق و نافذ مسئله‌ی نوظهور زمان خود را به عنوان موضوع و هسته‌ی اصلی داستان برگزیده است. هدف نویسنده از خلق چنین داستانی، پرداخت استعاری و غیرمستقیم به مسئله‌ی «تهاجم فرهنگی» غرب به شرق است. جالب آنکه در ابتدای دهه‌ی هفتاد، مسئله‌ی تهاجم فرهنگی امری واضح و قابل رؤیت برای همگان نبود و حتی علی‌رغم تأکیدات فراوان رهبرانقلاب، این امر برای طیف وسیعی از دست‌‌اندرکاران و مسئولان گنگ و نامفهوم بود...

خاطرات مرحوم حاج علی شمقدری از دوران مبارزات و همراهی با آیت‌الله خامنه‌ای

دستگیری در مشهد و تحمل شکنجه‌های سخت و سنگین، انتقال به ساواک تهران، شرح داستان تغییر ایدئولوژی منافقین، تبعید آقا به ایرانشهر و مسافرت وی به آنجا، ورود امام خمینی به کشور، دیدار با امام در مدرسه علوی، آغاز جنگ و مشایعت ایشان با رهبری در خطوط مقدم جبهه، همراهی با آقا در دوران ریاست جمهوری، عملیات مرصاد، رحلت امام خمینی و آغاز دوران رهبری حضرت آقا همگی از مهم‌ترین حوادثی بودند که حاج علی آقای شمقدری در کنار آقا به روایتگری و خاطره‌گویی آن حوادث مهم پرداخته است.

سوگ‌نامه یک مجتهد مظلوم

در میانه‌ی روایت‌های مغشوش پیدا می‌شوند کتاب‌هایی خواندنی که می‌کوشند مشروطه را درست روایت کنند. «حکایت پای دار» یکی از این آثار است. کتابی کم‌حجم که داستان زندگی شیخ‌فضل‌الله را بازخوانی و آرای او درباره مشروطه را روایت می‌کند. این کتاب اثری دلنشین است که بدون اطناب و زیاده‌گویی، لُب کلام را درباره شیخ شهید مشروطه بیان می‌کند و در برابر موج تحریف و تنقیص او می‌ایستد. محمدصالح سلطانی

داستان زندگی مادر شهیدان خالقی‌پور

«درگاه این خانه بوسیدنی است» ریتم تندی دارد و نویسنده توانسته به خوبی، با ظرافت و زیرکی از عناصر ادبی جهت خلق این اثر نهایت استفاده را ببرد. کتاب به‌­صورت غیرخطی روایت می­­‌شود؛ به‌­عبارتی این اثر از خاطراتی مستند که همراه با برش‌های زمانی است تشکیل شده است. یکی از نکات مثبت این کتاب این است که ردپای خاصی از نویسنده در دل کتاب مشاهده نمی­‌شود. زاویه دید کتاب به‌­صورت اول شخص است و مادر شهیدان، جهان داستان کتاب را برای ما روایت می‌کند.

نوشتن داستانی که مخاطب، آخرش را می‌داند کار آسانی نیست. و اینجاست که کرمیار با نگاه درست به عاشورا و استفاده از عنصر «رمانس» به خوبی بهره‌گرفته است.

با شروع جنگ تحمیلی، فضای مدارس هم برای معلمان تغییر کرد و هم برای دانش‌آموزان. مثل روزهای منتهی به انقلاب شکوهمند که هم معلمان و هم دانش­‌آموزان نقش به­‌سزایی در رقم‌­خوردن این اتفاقات بزرگ داشتند. حالا وقت انجام یک تکلیف بزرگ دیگر بود

کتابی وجود دارد به نام «خالو نکیسا، بنات‌النعش و‌ یوزپلنگ» نوشته‌ی ایرج صغیری. داستان‌های این مجموعه همگی در جنوب ایران اتفاق می‌افتند و به همین خاطر کتاب قریب به دویست سیصد لغت به لهجه‌ بوشهری در خود دارد؛ لغاتی که در آخر کتاب به شکل یک واژه‌نامه کوچک کنار هم جمع شده‌اند. علاوه بر این لغات نامأنوس و محل رویدادها، خود وقایع نیز نسبت روشنی با زیستِ مردم این نواحی دارند اما آیا مجموع این عوامل توانسته‌اند کاری کنند که این کتاب را یک نمونه «ادبیات فولکلور» یا «بومی‌نویسی» بدانیم؟

در دنیای رئالیسم جادویی، چیزی پیش‌پاافتاده به پدیده‌ای خارق‌العاده تبدیل می‌شود و بالعکس، امری جادویی تبدیل به ساده‌ترین چیز می‌شود؛ زندگیِ روزانه در این‌گونه داستان‌ها و کتاب‌ها جادویی می‌شود…