را نمایان کرد. خانه‌ی گونتر گراس د رلوبک، تبدیل به موزه‌ای شده که نقاشی‌ها و مجسمه‌های او و آرشیو کتاب‎های او را در خود جای داده است.   2- گراس در waffen-ss بود علی رغم اینکه گراس در زندگی خود به طور ویژه‌ای به رابطه‌ی مسالمت آمیز بین دو کشور آلمان و لهستان

از یادآوری دقیق آنچه در آن دوران انجام داده‌ام باز می‌ماند؛ اما یادم هست که چند طرح کلی برای حماسه‌ام در نظر گرفته بودم و هر طرح را از واژه‌های راهنما انباشته بودم، اما هم‌چنان که کار پیش می‌رفت، طرح‌ها یکی پس از دیگری حذف می‌شدند. اولین،