عشق‌هایی کز پی رنگی بود

عشقهایی کز پی رنگی بود

عشق نبود عاقبت ننگی بود

 

توهم نکنی که این بیت تعارض دارد به آن بیت بالا که گفت:

 

عاشقی گر زین سر و گرزان سرست

عاقبت ما را بدان سر رهبر است

 

و سبب توهم تو این معنی نشود که مایه ننگ و عار چگونه رهبر تواند شد. زیرا که آخر اکثر عشق‌های مجاز حقیقت است و بر تقدیری که آخر عشق مجاز، ننگ باشد، آخر ننگ ناپایدار است، ننگ اگر رنگ بگرداند همان ننگ و عار به عز و افتخار مبدل شود؛ مثلاً آخر کار خونریزی قصاص است و آخر قصاص حیات است. کما قال عز اسمه: «وَ لَکُمْ فِی القِصاصِ حَیوة) (۱۷۹/۲)، و باعث حیات بودن قصاص به این معنی که که ذکر یافت در بیضاوی مصرح است، مَنْ أَرَادَ أَن یَطْلِعَ فَیَرُهُمُ الیه.

 

محمد رضا لاهوری، مکاشفات رضوی در شرح مثنوی معنوی