سیزده تز دربارۀ فنِ نقدنویسی
کتاب خیابان یک طرفه، اثری نوشته ی والتر بنیامین است که اولین بار در سال ۱۹۲۸ به انتشار رسید. این کتاب که از شش متن کاملاً متفاوت از نظر سبک نوشتار و موضوع تشکیل شده، تصویری زنده و واضح از جامعه ای انسانی با تمام جنبه ها و خصوصیات آن ارائه می کند. بنیامین در این اثر از روایت خطی اجتناب می کند و با زنجیره ای به ظاهر تصادفی از پندهایی کوتاه، خاطرات، شوخ طبعی ها، تحلیل هایی قابل توجه، تخیلاتی رویاگونه، سؤالات فلسفی بنیادین و مهم، هجوهای فلسفی به ظاهر غیرجدی و تفاسیر سیاسی درخشان، مخاطبین را به وجد می آورد.
1- نقدنویس رزم‌آرای میدان جنگ ادبیات است.
2- کسی که توان موضع گرفتن ندارد باید دم فرو بندد.
3- نقدنویس هیچ فصل مشترکی با مفسر و شارح دوران‌های گذشتۀ فرهنگ ندارد.
4- نقدنویسی باید به زبان هنرمندان سخن بگوید. زیرا مفهوم‌هایی که در پاتوق‌های ادبی («سِناکل»)* به کار می‌روند در حکم شعارند. و غریو جنگ را فقط در شعارها می‌توان شنید.
[* سناکل لغتی فرانسوی است که بنیامین در متن به صورت فرانسه آورده و ترجمه نکرده است. به گروهی از آدم‌ها اطلاق می‌شود که برای بحث گرد هم آمده‌اند. به دار و دسته‌های ادبی هم می‌گفتند. این معنای واژه در قرن نوزدهم رواج یافت ولی اصل آن لاتینی است، کِناکولوم یا چِناکولوم، به معنای اتاقی که مسیح و حواریانش شام آخر را در آن صرف کردند. در اصل به معنای طبقۀ بالای عمارت و احتمالا از ریشۀ کِنا یا چِنا به معنای شام و در مجموع به معنای اتاقِ غذاخوری.]
5- «بی‌طرفی» (یا به‌اصطلاح رعایت انصاف در نقد] را همیشه باید در مسلخ جانبداری قربان کرد، البته زمانی که ارمانی که در راهش می‌جنگی شایستۀ این فداکردن باشد.
6- نقدنویسی مسئله‌ای اخلاقی است. اگر گوته در حق هُلدرلین و کلایست و بتهوون و ژان پل داوری ناروا کرد، تقصیر اصول اخلاقیش بود نه قوۀ تمییزِ هنریش.
7- نزد نقدنویس، همکارانش مرجع برتر به شمار می‌آیند، نه عامۀ مردم و خوانندگان، چه رسد به آیندگان.
8- آیندگان یا از یاد می‌برند یا کف می‌زنند و هورا می‌کشند. فقط نقدنویس است که در حضور نویسنده داوری می‌کند.
9- جدل یعنی ویران‌کردن یک کتاب با استفاده از چند جملۀ آن کتاب. هرچه کم‌تر خوانده شده باشد، بهتر. فقط آنکه می‌تواند تخریب کند می‌تواند نقد کند.
10- جدل حقیقی با همان شیفتگی به یک کتاب نزدیک می‌شود که یک آدم‌خوار به کودکی که می‌خواهد بخورد چاشنی می‌زند.
11- نقدنویس میانه‌ای با وجد و حال هنری ندارد. اثر هنری در دست او تیغِ تابناک رزم در کارزار اذهان است.
12- هنر نقدنویس در یک کلام: شعار ساختن بی خیانت به شعور. شعارهای نقدی نارس افکار را به ثمن بخس در بازار مُد می‌فروشند.
13- به عامه باید ثابت کرد که همیشه اشتباه می‌کنند ولی عامه همیشه باید احساس کنند که نقدنویس نمایندۀ ایشان است.
والتر بنیامین، کتاب خیابان یک‌طرفه (1928) ــ ترجمه صالح نجفی
