مختصات تهدید نرم افزاری دشمن در قبال جمهوری اسلامی ایران
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر مردم آذربایجان شرقی تصریح کردند: «به برکت تلاش جوانانمان، دانشمندانمان، فنّاوران ماهرمان، امروز از لحاظ دفاع سخت، از لحاظ تهدیدِ سختافزاریِ دشمن نگرانی و مشکل نداریم. امروز بحمدالله خود ما هم میدانیم، دوستان ما هم میدانند، دشمنان ما هم میدانند که ایران اسلامی از لحاظ تواناییهای مقابله با تهدیدهای سخت، در یک سطح عالی قرار دارد و مردم از این جهت احساس امنیّت میکنند. بنابراین مسئلهی امروز ما تهدید سختافزاری دشمن نیست. امّا یک تهدید مهمّ دیگری وجود دارد که باید برای آن آماده شد و آن، تهدید نرمافزاری است. امروز دشمنان ما اعتراف میکنند که به این نتیجه رسیدهاند که اگر بخواهند بر ملّت ایران فائق بیایند، اگر بخواهند جمهوری اسلامی را از مواضع قدرتمندانهی خودش عقب برانند، راهش این است که در داخل کشور، در داخل ملّت مشکل ایجاد کنند، مردم را دچار مشکلات و تهدیدات نرمافزاری کنند.» ۱۴۰۳/۱۱/۲۹
رهبر انقلاب در دیدار با مردم آذربایجان بر اهمیت تهدید نرمافزاری تأکید کردند. اولاً، تهدید نرمافزاری چیست؟ و ثانیاً، اگر بخواهیم بهصورت مصداقی مهمترین تهدیدهای نرمافزاری را برشماریم، کدامها هستند؟
ما در وسط یک جنگ نرم و شناختی جدی قرار داریم. با توجه به کم آوردن دشمن در جنگ سخت، تمام قوای خود را به تهدیدات نرمافزاری اختصاص داده است. اگر بخواهیم یک تصویر کلی از این جنگ ارائه دهیم، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کوچکنمایی پیشرفتهای کشور در سالهای اخیر.
۲. بزرگنمایی مشکلات ناشی از تحریمها و مسائل موجود یک جامعه انقلابی.
۳. مثبتنمایی وعدههای توخالی دشمن، بهویژه آمریکا، برای فریب ملت ایران.
۴. منفینمایی تصمیمات نظام که تاکنون توانسته است بیش از ۴۶ سال انقلاب و کشور را سرپا نگه دارد.
دشمن در این رویکرد از تکنیکهای مختلف استفاده میکند؛ از کوچکترین حادثه تا بزرگترین آنها را تقطیع و تعمیم کرده و بهگونهای ارائه میدهد که جامعه به یک نتیجهگیری تعمیمیافته و نادرست برسد. این نتیجهگیری معمولاً به این صورت است که «این چه مملکتی است؟ چرا وضع ما اینگونه است؟» اینها مسائلی هستند که ما در تهدیدات نرمافزاری دشمن در حوزه رسانه با آنها مواجه هستیم.
در شرایط کنونی این جنگ نابرابر، شبکههای اجتماعی به تولید اطلاعات پرداخته و جایگزین رسانههای سنتی شدهاند. اکنون مردم مصرفکننده اطلاعات شبکههای اجتماعی هستند و این شبکهها بهشدت بر فرهنگ سیاسی مردم تأثیر میگذارند. ما در شبکههای اجتماعی با سه چالش جدی روبهرو هستیم:
۱. چالش اخلاقی
۲. چالش روانی
۳. شکلگیری یک زیرساخت حقوقی متفاوت با یک دهه قبل.
رهبر انقلاب در دیدار با مردم تبریز به سه موضوع کلیدی اشاره کردند که اگر با این سه نگاه (پرچم) وارد جنگ شویم، میتوانیم موفق باشیم:
۱. حفظ روحیه انقلابی: این روحیه همواره مورد حمله و تأکید دشمن است. تازمانی که روحیه انقلابی داشته باشیم کاری از دشمن ساخته نیست.
۲. تقویت پیشرفت کشور: ما نباید لحظهای از پیشرفت کشور غافل شویم و این باید در صدر وظایف دولت، مجلس و نهادهای اقتصادی قرار گیرد.
۳. هدفگذاری مشخص: باید بدانیم که هدف داریم و به سمت آن حرکت میکنیم و هیچ نیرو و ارادهای نمیتواند ما را از رسیدن به آن هدف بازدارد.
راه سریع و کارآمد مقابله با تهدیدات نرم در شرایط امروز چیست و در حوزه رسانه و تبلیغات عملیاتیترین شرایط چیست؟
بخشی از این سؤال را در پاسخهای قبلی گفتم. میتوان گفت که ما در حوزه سیاسی دو مقوله داریم: یکی اتوپیا و دیگری دیستوپیا. اتوپیا یعنی فکر کردن اتوپیا و در همه نحلههای فکری یک آرمانشهری را تصور کرده و به آن سمت حرکت میکنند. یک وضع موجود داریم که دیستوپیا یا ویرانشهری به آن اطلاق میشود. در ویرانشهری مردم مدام به مشکلات میپردازند و غرق در موضوعات و مسائل غیرقابل حل هستند. درحالحاضر جامعه ما بین این دو مفهوم درحال گذار است. رسانههای دشمن سعی دارند ما را از آرمانشهری که مؤلفههای آن را حضرت امام خمینی رحمهالله و رهبر انقلاب تبیین کردند، دور کنند و مردم را به سمت ویرانشهری سوق دهند.
از همان روز اول انقلاب، آمریکا جمهوری اسلامی را به رسمیت نشناخت و جنگهای مختلف داخلی و خارجی را علیه ما راه انداخت. ازجمله چهار جنگ نرم و شناختی در سالهای ۷۸، ۸۸، ۹۸ و ۱۴۰۱ به راه انداخت تا ما را به سمت فکر کردن به ویرانشهری سوق دهد. درحالی که وضعیت کنونی ما با وجود تمام مشکلات، نسبتبه مسائل و موضوعاتی که در بسیاری از کشورهای منطقه یا دیگر نقاطی که اصلاً تحت تحریم نیستند و مورد تهدید قرار ندارند، بهتر است. باید اشاره کنم که آنها از تکنیکهای تقطیع و تعمیم استفاده میکنند و به عنوان مثال، با افزایش قیمت سیبزمینی، حجم زیادی از مشکلات و مسائل را در ذهن مخاطب مدیریت میکنند. آنها مدام در حال دستکاری در معادلات ذهنی مردم هستند. البته مردم نشان دادهاند که همانطور که رهبر انقلاب فرمودند، در ۲۲ بهمن تحت تأثیر بازیهای تبلیغاتی و جنگ شناختی دشمن قرار نمیگیرند و به نوامیس فکری انقلاب و اعتقادات خود پایبند هستند. شما هماکنون میتوانید مشاهده کنید که در غزه، چهارمین یا پنجمین مرحله تبادل اسرا در حال انجام است در ویرانههای غزه، منطقهای که نه آب دارد، نه برق و نه مسکن مناسب، ملت زنده، پویا و شجاعی زندگی میکنند که با ۵۰هزار کشته و صدهزار مجروح، در برابر ارتش ناتو و ارتش تروریستی اسرائیل ایستادگی کردهاند. آنها همچنان به مقاومت ادامه میدهند و توانستهاند دشمن را به زانو درآورند. ترامپ گفته بود که اگر روز شنبه همه اسرای اسرائیلی آزاد نشوند، جهنم به پا خواهد کرد. اما این تهدیدات کارساز نبود و خودشان در جهنمی که ایجاد کردهاند، به سر میبرند. وضعیت آمریکا نیز به گونهای است که حتی دوستانش از او فاصله میگیرند.
مردم غزه با ایمان و اعتقاد به رهبرانشان و جبهه مقاومت پیروز شدهاند. این پیروزی در میدان جنگ سخت، قبل از هر چیز، در نبرد نرم و مقابله با تهدیدات نرمافزاری دشمن شکل گرفته است. کسی که تمام خانوادهاش شهید شده، با افتخار میگوید: «من ایستادهام» و در پاسخ به تهدید ترامپ اعلام میکند: «ما به هیچ جا کوچ نخواهیم کرد الا آسمان.» این نشاندهنده اراده قوی ملت است. در حال حاضر، ما در رسانههای سنتی و شبکههای اجتماعی، نیروی پایکار و قوی از نیروهای انقلاب داریم که ایستادهاند.
رهبر انقلاب در سخنرانیهای خود به اصحاب دانش، دانشگاهی و آموزشی اشاره کردند که چگونه این قشر از جامعه میتوانند در برابر تهدیدات نرم دشمن ایستادگی کنند؟
ما در برابر لشکر و تهاجمها و تهدیدات نرمافزاری دشمن، باید موجودی خود را بشناسیم. در درجه اول، حوزههای علمیه مساجد و مرجعیت شیعه که در بالاترین سطح موضع قدرت قرار دارند، بهعنوان سد اول در برابر تهاجم فرهنگی دشمن عمل میکنند. در درجه دوم، رسانههای اصلی انقلاب، از جمله صدا و سیما و شبکههای اجتماعی، که مردم اکنون در این شبکهها فعال هستند، نقش مهمی دارند و اجازه نمیدهند چالشهایی که در این فضاها وجود دارد، بر ذهن مردم غلبه کند. همچنین، سواد رسانهای و رشد سیاسی مردم نیز میتواند در مقابل این تهاجم مؤثر باشد.
اکنون تأکید بر این است که باید یک بازخوانی داشته باشیم در حوزه نیروهایی که پای کار انقلاب ایستادهاند. با توجه به وسعت و شدت تهاجم، لازم است با همافزایی در جبهه خودی، به ویژه در عرصه رسانه و شبکههای اجتماعی، توطئههای دشمن را رصد کنیم و به موقع واکنش نشان دهیم. این واکنش به موقع از دیدگاه رهبر انقلاب بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا ممکن است ما اکنون مورد تعرض قرار بگیریم و دو روز بعد پاسخ دهیم که این کار فایدهای ندارد. باید هماکنون پاسخهای هشداری را که رهبر انقلاب ارائه دادهاند، جدی بگیریم. ظرفیتهای عظیمی که در کشور وجود دارد، چه بالفعل و چه بالقوه، باید به سمت همسویی و همگرایی حرکت کنند و از خنثیسازی کار یکدیگر جلوگیری کنند تا بتوانند در برابر هجوم ایستادگی کنند.
نکته دیگری که میخواستم اشاره کنم این است که دشمن به این نتیجه رسیده است که اپوزیسیون خارج از کشور کارایی خود را از دست داده است و جیره مواجب آنها نیز از سوی ترامپ قطع شده است. اما ترامپ و سه کشور شرور اروپایی که موضع براندازانه نسبتبه نظام دارند، در حال حاضر به فکر ایجاد یک اپوزیسیون داخلی هستند. در رأس این اپوزیسیون داخلی، برخی از روحانیون فاسد یا غافل و سیاسیونی که در خدمت سرویسهای دشمن هستند، قرار دارند. این افراد ممکن است جان تازهای بگیرند و نبرد نرم از مرکزیت اپوزیسیون خارجی به داخل کشور منتقل شود.
بنابراین براساس هشدار رهبر انقلاب در بازخوانی توطئههای جدید باید به موضوع با دقت ویژهای نگاه کنیم. اکنون که ایشان این مسئله را مطرح میکنند، به نظر میرسد که ما در آستانه انتقال اپوزیسیون از خارج به داخل هستیم. هرچند که این اپوزیسیون در داخل کشور هم پایگاه محکمی ندارد، نباید هرگز دشمن را ضعیف فرض کنیم. دشمن همیشه در حالت آمادهباش است و اگر از این آمادگی بهنگام غافل شویم، ممکن است ضربه بخوریم.
رهبر انقلاب همچنین به حضور مردم در ۲۲ بهمن اشاره کردند و ویژگی این حضور را بههنگام بودن آن دانستند. پاسخ ملت به دشمن باید بهموقع و مؤثر باشد و انتظار دارند که ما، یعنی رسانهها و افرادی که پای کار انقلاب هستیم، موضعگیریهای بههنگام در برابر توطئههای دشمن داشته باشیم.
چرا رهبر انقلاب امروز دفاع نرمافزاری را مهمتر از دفاع سختافزاری میدانند؟ عامل اصلی تشدید تهدیدات نرم علیه انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی چیست؟
دشمن در رصد تواناییهای سختافزاری ما در سه ماه اخیر، پس از رونمایی از قدرت ارتش و سپاه و نمایش شهرکها و شهرهای موشکی و پهپادی خود در زمین، دریا و هوا، به این نتیجه رسیده است که در مواجهه سخت با ایران هیچ توانایی ندارند. ایران در یکچشمبهمزدن میتواند تمام پایگاههای آمریکا در منطقه را نابود کند و جهنمی برای اسرائیل به وجود آورد.
رهبر انقلاب نیز در یکی از تهدیدهای اسرائیل اشاره کرده بودند که اگر آنها بخواهند به خاک ما حمله کنند، پاسخ قاطعی خواهند گرفت و حیفا را با خاک یکسان میکنیم. همچنین، آمریکاییها نمیخواهند هزینه نظامی بر بودجه خود و اروپا بار کنند؛ به همین دلیل جنگ در اوکراین را متوقف کرده و از افغانستان به شکلی مفتضحانه فرار کردند؛ بنابراین، آنها تلاش میکنند تا تواناییهای خود را در حوزه نبرد نرم متمرکز کنند.
تجربیات ما در مقابله با تهدیدات نرم دشمن نشان میدهد که ما در سالهای ۷۸، ۸۸، ۹۸ و ۱۴۰۱ موفق به مقابله با جنگ نرم دشمن شدهایم. یکی از اهداف دشمن در این نبردها، ایجاد دولت بیثبات و حاکمیت دوگانه در ایران بود. اما اکنون دولتی در ایران وجود دارد که نه زیر بار حاکمیت دوگانه رفته و نه ملت اجازه میدهد که کمترین ضربهای به اقتدار دولت وارد شود. دشمن ممکن است از نفوذیهای خود در داخل دولت برای بیثباتسازی استفاده کند یا از بیرون با کمک اپوزیسیون تلاش کند؛ بنابراین، همه باید در رصد دیدهبانان توطئههای دشمن باشند و من با اطمینان از تواناییهای نظام در این نبرد، به جوانان خوشفکر و تحلیلگر اعتماد دارم که میتوانند بهخوبی از پس این چالشهای نبرد برآیند.