جستجو

تعداد نتایج: ۱۸ عبارت جستجو: نقد ادبی


1 - ژرار ژنت و نظریة ترامتنیت
ترامتنیت یک اصطلاح نقدی در نظریة ادبی معاصر است. این نظریه بر آن تأکید دارد که یک اثر ادبی تنها در ارتباط با سایر آثار ادبی تعریف و فهمیده می‌شود؛ زیرا خالق یک اثر ادبی با تصمیم‌ آفرینش یک اثر، به دنیایی از ارتباط‌های میان‌متنی در ذهن خود وارد می‌شود؛ نویسنده یا شاعر از افکار بسیاری از آثار پیش از خود و یا معاصر با خود تأثیر می‌پذیرد و این افکار در آفرینش اثر او نقش دارند.
ژنت، زبان‌شناس ساختارگرای فرانسوی، با‌تکیه‌بر نظرهای باختین و تفسیرهای کریستوا، مفهوم روابط بین یک متن با متن‌های دیگر را به‌طور کامل گسترش داد و آن را از حالت نظری به حالت کاربردی رساند. وی آشکارا گفت: «من امروز ترجیح می‌دهم بگویم موضوع بوطیقا،
کد مطلب: 5613 - تاریخ انتشار: 09:10 - 1403/01/01


2 - واکاوی اسطورۀ کیومرث
اسطورۀ کیومرث یکی از اسطوره‌‌های مهم فرهنگ ایرانی است. این اسطوره ازنظر پژوهشی ظرفیت بسیاری دارد و آن را از جنبه‌های مختلف می‌توان بررسی کرد؛ از‌این‌رو به پژوهش‌‌های روش‌‌مند و منسجم بر مبنای نظریه و نقد ادبی نیازمند است.
در شاهنامه   کیومرث نخستین پادشاه بود. در فصل بهار و در اعتدال بهاری بر جهان کدخدا شد. جایگاه او در کوه بود. خورش و پرورش را کیومرث برای مردمان آورد. سی سال پادشاهی کرد. فرّ شاهنشهی داشت. دد و دام و جانور به نزدیک او می‌‌آرمیدند. آیین و کیش را از جایگاه کیومرث
کد مطلب: 5587 - تاریخ انتشار: 06:39 - 1402/12/16


3 - در قلمروِ نقدِ ادبی نقشِ تاریخی اهمیّت دارد
کرد.    در قلمرو نقد ادبی، آنچه در کار یک هنرمند مهم است خلاقیت فردی او نیست، بلکه «نقش تاریخی» اوست، یعنی پایگاهی که وی در زنجیرهٔ تکامل ادبی دارد. به همین دلیل، شعری که نتوان هیچ‌یک از اجزای آن را جز در تجربهٔ واحد گوینده‌اش تعقیب کرد پیش از خداوند خویش
کد مطلب: 5121 - تاریخ انتشار: 07:27 - 1402/04/28


4 - نقد در ادبیات کلاسیک ایران
ادبی سنتی در ایران با نقد ادبی جدید، بسیار متفاوت است. نقد ادبی در ادبیات کلاسیک ایران نوعی نقد ذوقی است و کمتر تحلیلی و ارزیابانه است (چترایی، 1380: 20).   در سال‌های 1322ـ1338 نقد ادبی به‌تدریج در مطبوعات راه پیدا کرد؛ اما طی این سال‌ها از منتقدان حرفه‌ای که نقد را بر
کد مطلب: 5006 - تاریخ انتشار: 08:24 - 1402/03/23


5 - نقد ادبی در یونان باستان - بخش سوم
را که افلاطون و ارسطو در نقد ادبی به سوی فراز و کمال پیمودند پس از این دو به سوی فرود و نشیب گرایید و دیگر در یونان باستان , چه در آتن , چه در اسکندریه و چه در سایر مراکز فرهنگی و ادبی, منتقد یا نظریه پرداز ادبی قابل مقایسه با این دو به وجود نیامد, و نقد ادبی دچار فترت و سستی شد و
کد مطلب: 4990 - تاریخ انتشار: 07:04 - 1402/03/21


6 - نقد ادبی در یونان باستان - بخش دوم
ادبی از دیدگاه ارسطو   ارسطو که با نگرش منطقی به پدیده ها, همه چیز را قانونمند و نظم پذیر می دانست, نخستین اندیشمندی بود که کوشید قوانین و اصول آفرینش ادبی را کشف و تدوین کند, شناخت آفریده های ادبی را به قاعده و نظم درآورد و اسلوب ها و موازینی برای سنجش و داوری آن ها ایجاد
کد مطلب: 4986 - تاریخ انتشار: 06:36 - 1402/03/20


7 - نقد ادبی در یونان باستان - بخش نخست
اندیشه هایی از او در عرصه ی نقد ادبی به صورت مکتوب به جا مانده است. البته همانند سایر اندیشه های فلسفی و حکیمانه ی سقراط , اندیشه های او در زمینه ی نقد ادبی نیز نه به صورت مستقیم, بلکه از طریق آثار افلاطون و تنگاتنگ در هم آمیخته با افکار و اندیشه های او به ما رسیده است , و در حقیقت
کد مطلب: 4941 - تاریخ انتشار: 08:12 - 1402/03/13


8 - اقتراح برای انتقاد
مرسوم است، برخی از نویسندگان در پایان مقدّمۀ خویش بر کتابی که قصد انتشار آن را دارند، از باب تعارف یا اظهار تواضع یا حتّی به‌حقیقت و با جدّیّت، از خوانندگان کتاب درخواست می‌کنند که اگر در حین مطالعۀ آن با خطاها یا نقائصی مواجه شدند، از نادرستی‌ها و
کد مطلب: 4400 - تاریخ انتشار: 11:51 - 1401/11/23


9 - کهن‌الگوی پیرخردمند در داستان «دژ هوش‌ربا»
کهن­ الگوها مفاهیم مشترکی هستند که در طول سالیان، در ناخودآگاه بشر انباشته شده­اند. نقد کهن­الگویی یکی از شاخه­های نقد ادبی جدید است که به بررسی کهن­الگوهای موجود در یک اثر ادبی می­پردازد.
ذات­‌الصور یا دژ هوش‌ربا، یکی از رازآمیزترین حکایت­‌های مثنوی است و ناتمام رها شدن آن توسط مولانا، بیش از پیش بر این رازناکی افزوده­است. دکتر شهیدی بر این عقیده است که دژ هوش­ربا برگرفته از اسطوره­های یونانی است (ر.ک: شهیدی، 1380: 350) و برخی دیگر همچون
کد مطلب: 3286 - تاریخ انتشار: 12:56 - 1401/06/29


10 - پارسی‌نژاد: هیچ نویسنده‌ای وارد جلد ابن ملجم نشده تا رمان روان‌شناختی بنویسد
یک منتقد ادبی گفت: ما در ادبیات دینی موضوعاتی داریم که از منظر روان‌شناختی مطرح شود. مثلا شهادت امیرالمؤمنین را فقط به عنوان حادثه تاریخی مطرح کرده‌اند، اما آیا کسی وارد روح و روان ابن ملجم شده تا رمان روان‌شناختی بنویسد؟
نقل از خبرگزاری فارس، ادبیات دینی یکی از ژانرهای ادبیات است که هنوز در بیان یک سری رویدا‌های تاریخی ایست کرده و مانع از حرکت برای بیان مطالب عمقی و پاسخ به سوالات و دغدغه‌های ذهنی شده است. در همین راستا با کامران پارسی‌نژاد منتقد ادبی و نویسنده آثاری چون
کد مطلب: 2890 - تاریخ انتشار: 16:15 - 1401/05/18


11 - احمد شاکری: کلیشه‌‌زدایی توسط جریان روشنفکری بر ادبیات تحمیل شده است
منتقد ادبی با اشاره به هدفمند بودن کلیشه‌زدایی گفت: در سال‌های گذشته شاهد شکل‌گیری جریانی در تولید آثار داستانی درباره پیامبر(ص) بوده‌ایم که برخی کلیشه‌زدایی‌ها نتیجه بدفهمی‌ها بوده و مخاطراتی را برای ادبیات دینی در پی دارد.
نقل از خبرگزاری فارس، قرار است تا کی برای ادبیات دینی از عبارت‌هایی چون گل نرگس و یوسف زهرا استفاده کنیم و در  یک سری کلیشه بمانیم. در همین راستا با احمد شاکری منتقد ادبی، مدرس داستان‌نویسی و نویسنده آثاری چون «انجمن مخفی» به گفت‌وگو نشستیم.  اصطلاحات
کد مطلب: 2848 - تاریخ انتشار: 11:06 - 1401/05/13


امینی مطرح کرد؛
12 - در «ضمیر متصل» انسان و عواطف انسانی برای شاعر اصالت دارد
اسماعیل امینی گفت: شاعر کتاب «ضمیر متصل»، دغدغه این را نداشته که طرف کسی را بگیرد، بلکه در این اشعار، طرف انسان است و انسان و عواطف انسانی برای شاعر اصالت دارد.
این جزو بدیهیات نقد ادبی است که راوی یا شاعر، سخنگوی یک سری رخدادها و موضوعات است که لزوماً تجربه‌های شخصی او نیست. این خطا در تحلیل شعر را از روزگار قدیم و در ارتباط با شعر شاعران بزرگ تا روزگار کنونی داریم. بیان کردن اشعار از منظر اول شخص، شجاعت بسیار بالایی
کد مطلب: 2756 - تاریخ انتشار: 16:36 - 1401/05/07


13 - مریم بصیری: اثری که در ارتباط با توده مردم نباشد، در حاشیه است
منتقد ادبی در خصوص رسالت نقد اجتماعی آثار ادبی گفت: هواداران نقد اجتماعی، رسالتی اجتماعی برای ادبیات قائل هستند و بر این باور که کتاب و یا هر اثر هنری دیگر در ارتباط با توده مردم باید باشد.
ادامه با اشاره به ساختار نقد ادبی، نحوه نقد در آثار ادبی را اینطور بیان کرد: «نقد ادبی به دو صورت نظری و عملی به نویسنده کمک می‌کند. نقد نظری به ماهیت، اصول و معیارهای شناخت، تفسیر و تعبیر آثار و روش‌های آسیب‌شناسی اثر می‌پردازد و معیارهای سنجش اثر براساس
کد مطلب: 2739 - تاریخ انتشار: 11:15 - 1401/05/05


فردا در حوزه هنری؛
14 - کتاب «اندوه من از خودم کهنسال تر است» نقد و بررسی می‌شود
مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری نشست نقد و بررسی کتاب شعر «اندوه من از خودم کهنسال تر است» را فردا دوشنبه سوم مرداد ماه برگزار می‌کند.
نقل از خبرگزاری مهر، کتاب شعر «اندوه من از خودم کهنسال تر است» شامل مجموعه رباعی‌های سید اکبر سلیمانی با حضور محمود حبیبی کسبی به عنوان مجری کارشناس و سید علی میرافضلی و زهیر توکلی به عنوان منتقد نقد و بررسی می‌شود. این نشست توسط مرکز آفرینش‌های ادبی
کد مطلب: 2694 - تاریخ انتشار: 10:41 - 1401/05/02


15 - واکاوی اسطورۀ کیومرث
اسطورۀ کیومرث یکی از اسطوره‌‌های مهم فرهنگ ایرانی است. این اسطوره ازنظر پژوهشی ظرفیت بسیاری دارد و آن را از جنبه‌های مختلف می‌توان بررسی کرد؛ از‌این‌رو به پژوهش‌‌های روش‌‌مند و منسجم بر مبنای نظریه و نقد ادبی نیازمند است.
در شاهنامه   کیومرث نخستین پادشاه بود. در فصل بهار و در اعتدال بهاری بر جهان کدخدا شد. جایگاه او در کوه بود. خورش و پرورش را کیومرث برای مردمان آورد. سی سال پادشاهی کرد. فرّ شاهنشهی داشت. دد و دام و جانور به نزدیک او می‌‌آرمیدند. آیین و کیش را از جایگاه کیومرث
کد مطلب: 2267 - تاریخ انتشار: 09:33 - 1401/02/10


16 - کهن‌الگوی پیرخردمند در داستان «دژ هوش‌ربا»
کهن­ الگوها مفاهیم مشترکی هستند که در طول سالیان، در ناخودآگاه بشر انباشته شده­اند. نقد کهن­الگویی یکی از شاخه­های نقد ادبی جدید است که به بررسی کهن­الگوهای موجود در یک اثر ادبی می­پردازد.
ذات­‌الصور یا دژ هوش‌ربا، یکی از رازآمیزترین حکایت­‌های مثنوی است و ناتمام رها شدن آن توسط مولانا، بیش از پیش بر این رازناکی افزوده­است. دکتر شهیدی بر این عقیده است که دژ هوش­ربا برگرفته از اسطوره­های یونانی است (ر.ک: شهیدی، 1380: 350) و برخی دیگر همچون
کد مطلب: 2047 - تاریخ انتشار: 15:02 - 1401/01/11


17 - ژرار ژنت و نظریة ترامتنیت
ترامتنیت یک اصطلاح نقدی در نظریة ادبی معاصر است. این نظریه بر آن تأکید دارد که یک اثر ادبی تنها در ارتباط با سایر آثار ادبی تعریف و فهمیده می‌شود؛ زیرا خالق یک اثر ادبی با تصمیم‌ آفرینش یک اثر، به دنیایی از ارتباط‌های میان‌متنی در ذهن خود وارد می‌شود؛ نویسنده یا شاعر از افکار بسیاری از آثار پیش از خود و یا معاصر با خود تأثیر می‌پذیرد و این افکار در آفرینش اثر او نقش دارند.
ژنت، زبان‌شناس ساختارگرای فرانسوی، با‌تکیه‌بر نظرهای باختین و تفسیرهای کریستوا، مفهوم روابط بین یک متن با متن‌های دیگر را به‌طور کامل گسترش داد و آن را از حالت نظری به حالت کاربردی رساند. وی آشکارا گفت: «من امروز ترجیح می‌دهم بگویم موضوع بوطیقا،
کد مطلب: 2015 - تاریخ انتشار: 11:36 - 1401/01/04


گزیده‌ای از مقاله‌ی ارزشمند استاد محمّد رضا شفیعی کدکنی
18 - حافظه تاریخی و فقر آرشیو ملّی
محمدرضا شفیعی کَدْکَنی چهره‌ی ممتاز ادبیات ایران، در عرصه تالیف و تصحیح و ترجمه و نقد و تحقیق، زادهٔ ۱۹ مهر ۱۳۱۸ در روستای کدکن نیشابور است. استاد کدکنی، زبان و ادبیات عرب را نزد ادیب نیشابوری، فقه، کلام و اصول را نزد شیخ هاشم قزوینی و سید محمدهادی میلانی و تحصیلات تکمیلی در زمینه ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران نزد بدیع‌الزمان فروزانفر به انجام رساند. ایشان علاوه بر سمت استادی در دانشگاه تهران، مدتی را بنا به دعوت دانشگاههای آکسفورد انگلستان و پرینستون آمریکا و ژاپن به عنوان استاد به تدریس و تحقیق اشتغال داشت.
از سقوط سلطنت، در همین چند سال اخیر، روشنفکران و کتاب‌خوانان ایران تازه به این فکر افتاده‌اند که «ما حافظه تاریخی نداریم.» راست است و این حقیقت قابل کتمان نیست. در کجای جهان، در قرن بیستم، اگر فرّخی یزدی (غرض شخص او نیست، بلکه منظور شاعری آزاده و میهن دوست و شجاع
کد مطلب: 1026 - تاریخ انتشار: 13:22 - 1400/05/23