جایگاه مسیح و خورشید در ادبیات

 اشاره است به این عقیده که قدما جای خورشید را در آسمان چهارم یا فلکِ چهارم فرض می‌کرده‌اند و از سوی دیگر عقیده داشته‌اند که خدای تعالی عیسی را _ پس از آنکه دشمنان او بر دار کشیدند و پیش خود پنداشتند که او را مصلوب کرده‌اند و کشته‌اند_ به آسمانِ چهارم بُرد و در آنجا سکونت داد و این نکته یکی از وسیع‌ترین زمینه‌های اشاراتِ شعرِ فارسی است که یکی از نمونه‌های آن این بیت خواجه حافظ است: 

گر روی پاک و مجرّد چو مسیحا به فلک

از چراغِ تو به خورشید رسد صد پرتو» 

به چارم آسمان، پهلوی خورشید

تو ما را چون مسیحا داری امروز

 

محمدرضا شفیعی کدکنی

این کیمیای هستی

[درسگفتارهایی دربارهٔ حافظ]

جلد دوم