کتابی وجود دارد به نام «خالو نکیسا، بنات‌النعش و‌ یوزپلنگ» نوشته‌ی ایرج صغیری. داستان‌های این مجموعه همگی در جنوب ایران اتفاق می‌افتند و به همین خاطر کتاب قریب به دویست سیصد لغت به لهجه‌ بوشهری در خود دارد؛ لغاتی که در آخر کتاب به شکل یک واژه‌نامه کوچک کنار هم جمع شده‌اند. علاوه بر این لغات نامأنوس و محل رویدادها، خود وقایع نیز نسبت روشنی با زیستِ مردم این نواحی دارند اما آیا مجموع این عوامل توانسته‌اند کاری کنند که این کتاب را یک نمونه «ادبیات فولکلور» یا «بومی‌نویسی» بدانیم؟

در ایران، خلاف دنیای غرب، ما از داستان شروع کرده و به رمان رسیده‌ایم؛ بنابراین، رمان سابقه چندانی در ادبیات ایران ندارد. با این حال، در طول عمر کوتاه آن، آثار شاخص و قابل توجهی منتشر شده است. پس از انقلاب رمان‌نویسی و داستان کوتاه نیز شتاب بیشتری به خود گرفت. با پیروزی انقلاب اسلامی، ادبیات با موضوعی روبه‌رو شد که نمی‌توانست در برابر آن سکوت کند. انقلاب مسائل عمیق و فراگیری را در خود داشت؛ بنابراین لازم بود که نویسندگان خاص خود را تربیت کند و از رهگذر این حوادث اجتماعی، رمان‌های خوبی منتشر شد؛ تا جایی که دهه ۱۳۷۰ تا اواسط دهه ۱۳۸۰ درخشان‌ترین دوره‌ رمان و داستان‌نویسی در ایران پس از انقلاب بوده است؛ دوره‌ای که تلاش‌های دهه ۱۳۶۰ در آن به بار نشست.

یکی از رویکردهای داستان‌نویسی نوین، ورود فرهنگ عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات، ضرب‌المثل‌ها و باورها و اعتقادات در ادبیات داستانی است. دلیل این اتفاق را می‌توان ورود ادبیات داستانی به زندگی مردم عـادی و برخـاستن از بطن جـامعه و دغدغه‌های مردم عـامی دانست که به‌ناچار ادبیـات داستانی را با فرهنگ عامیانه عجین می‌کند.

میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251هـ .ق) در ترجمۀ سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان‌نویسی جدید انتقال داده است. شیوۀ نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن‌های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ‌ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعلۀ نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به‌ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد.

هشتمین دوره جشنواره خاتم با موضوع داستان و روایت داستانی الهام گرفته از پیامبر اسلام شروع به فعالیت کرد و مهلت ارسال آثار هم تا 30 بهمن‌ماه سال جاری است.

تاریخ‌ داستان‌نویسی‌ در ایران‌ به‌ سده های نخستین بازمی‌گردد و ادبیات‌ کهن‌ ما با انواع‌ و اقسام‌ صورت‌های‌ داستانی‌ افسانه‌، تمثیل‌، حکایت‌ و روایت‌ آمیخته‌ است‌؛ اما داستان‌نویسی‌ جدید ایران‌ ادامه طبیعی‌ و منطقی‌ این‌ ادبیات‌ نیست‌ و در شیوه‌ ی جدید داستان‌پردازی‌ حتا جای پایی‌ از این‌ میراث‌ کهن‌ باقی‌ نمانده‌ است‌. ما در این نوشته می کوشیم تا ضمن‌ ارایه‌ ی تاریخ‌ کوتاهی‌ از روند شکل‌گیری‌ و تکامل‌ رمان‌ در جهان‌، تحول‌ تاریخی‌ شیوه‌های‌ قصه‌گویی‌ و داستان‌پردازی‌ در ایران را‌ نیز بکاویم و شماری از نویسندگان‌ و آثار شاخص‌ هر دوره را معرفی کنیم.

کتابی وجود دارد به نام «خالو نکیسا، بنات‌النعش و‌ یوزپلنگ» نوشته‌ی ایرج صغیری. داستان‌های این مجموعه همگی در جنوب ایران اتفاق می‌افتند و به همین خاطر کتاب قریب به دویست سیصد لغت به لهجه‌ بوشهری در خود دارد؛ لغاتی که در آخر کتاب به شکل یک واژه‌نامه کوچک کنار هم جمع شده‌اند. علاوه بر این لغات نامأنوس و محل رویدادها، خود وقایع نیز نسبت روشنی با زیستِ مردم این نواحی دارند اما آیا مجموع این عوامل توانسته‌اند کاری کنند که این کتاب را یک نمونه «ادبیات فولکلور» یا «بومی‌نویسی» بدانیم؟

تکرار، غالبن سخن را آراسته تر می کند. ساختار منظمی به آن می بخشد و موسیقی شعر را پدید می آورد. در نمایش نامه، تکرار در ساختار گفت و شنودها به چشم می خورد. همچنین در تکیه کلام ها. در نوشته های منثور، در روزنامه نویسی یا داستان پردازی، برای آهنگ سخن از تکرار استفاده می شود.

در ایران، خلاف دنیای غرب، ما از داستان شروع کرده و به رمان رسیده‌ایم؛ بنابراین، رمان سابقه چندانی در ادبیات ایران ندارد. با این حال، در طول عمر کوتاه آن، آثار شاخص و قابل توجهی منتشر شده است. پس از انقلاب رمان‌نویسی و داستان کوتاه نیز شتاب بیشتری به خود گرفت. با پیروزی انقلاب اسلامی، ادبیات با موضوعی روبه‌رو شد که نمی‌توانست در برابر آن سکوت کند. انقلاب مسائل عمیق و فراگیری را در خود داشت؛ بنابراین لازم بود که نویسندگان خاص خود را تربیت کند و از رهگذر این حوادث اجتماعی، رمان‌های خوبی منتشر شد؛ تا جایی که دهه ۱۳۷۰ تا اواسط دهه ۱۳۸۰ درخشان‌ترین دوره‌ رمان و داستان‌نویسی در ایران پس از انقلاب بوده است؛ دوره‌ای که تلاش‌های دهه ۱۳۶۰ در آن به بار نشست.

یک استاد ادبیات فارسی گفت: آنچه از دهه 70 و خاصه با قبول قطعنامه ۵۹۸ و پایان 8 سال دفاع مقدس شاهد شکل گیری آن بوده‌ایم، ورود به «روشنفکری ظلّی» است. روشنفکری شبح‌وار که پیچیده‌تر، پنهان‌کار‌تر،خطرناک‌تر و فتنه‌انگیز‌تر است.

میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251هـ .ق) در ترجمۀ سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان‌نویسی جدید انتقال داده است. شیوۀ نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن‌های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ‌ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعلۀ نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به‌ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد.

کتاب «داستان‌نویسی به مثابه شغل»، تازه‌ترین اثر ترجمه شده از هاروکی موراکامی، نویسنده شهیر ژاپنی به بازار نشر آمد.

درست‌نویسی واژه‌ها و رعایت قوانین دستور زبان در نوشته‌های علمی، مذهبی، داستان و غیر داستان و حتی یک نامه معمولی، از عوامل مهم در ارزش و اعتبار این نوشته‌ها است؛ فرقی نمی‌کند که زبان فارسی یا انگلیسی یا زبانی دیگر باشد.

ویلیام فاکنر قطعاً یکی از بهترین داستان‌نویسان امریکایی است، با صدای روایی خاص و هوشی بی‌نظیر که در پنجاه‌ودوسالگی جایزه‌ی نوبل را برایش به ارمغان آورده و همین‌طور دو جایزه‌ی پولیتزر، دو جایزه‌ی ملی کتاب و شوق و اشتیاق میلیون‌ها خواننده در سراسر دنیا که داستان‌هایش را بارها و بارها می‌خوانند بدون اینکه دقیقاً متوجه شوند که او چطور داستان را پیش برده است. فاکنر صد و بیست سال پیش در نیو‌آلبانی، می‌سی‌سی‌پی امریکا، متولد شد و این فهرست مفید از توصیه‌های او برای نویسنده‌ها از خلال مصاحبه‌ها و گفت‌و‌گو‌های او بین سال‌های ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۸ تهیه شده است.