ورود به بحث اصلی، شایسته است که به اختصار درباره گونه‌های جناس بحث شود. در میان گونه‌های جناس، تنها جناس تام است که تبیین اختلاف معنایی واژگان در متجانس بودن آن‌ها مؤثر و تعیین‌کننده است. در گونه‌های دیگر جناس، غالباً اختلاف معنایی به‌ اندازه‌ای روشن

سخنی که از گونه‌ای دیگر باشد و نظر مخاطب را به خود جلب کند، نوآوری و خلاقیّت در آن نهفته است. شاعران و نویسندگان آفرینشگرانی هستند که با ترکیب جادوگرانۀ واژگان، دنیای جدیدی را در زبان خلق می‌کنند. تشبیه، استعاره و پارادکس سه عنصر مهم در آفرینش هنری به شمار

از همه، لازم است شعر را در جهتی تعریف بکنم که به کارم می­آید و می­توانم از آن به آنچه در این جستار قصد واکاوی آن را دارم نقب بزنم: شعر، عینی شدن زیبایی­شناسانه یک امر ذهنی است به توسّط زبان. اگر یک برگۀ نانوشته را پیش روی شما بگذارند و به اعتبار آن از شما بپرسند

برمبنای الگوهای زیستی/ اندام‌وار تکامل   یکی از قدیم‌ترین الگوهای تغییر در ادبیّات مبتنی بر قیاس این تغییر با مراحل زندگی ارگانیسم زنده است. رنه ولک، سابقۀ این نوع نگاه به تحوّل ادبی را به بوطیقای ارسطو می‌رساند. ارسطو تاریخ تراژدی را با زندگی موجود

را بعضی فرهنگها، که گویا پیرو فرهنگ جهانگیری باشند، معادل پاس دانسته‌اند، مانند داس و دهره. احتمالاً این لغت، اگر به عنوان لغت (نه نامِ جای که بحثش جداست) وجود می‌داشته، فقط در بعضی لهجات مستعمل بوده و در فارسی رسمی ابداً کسی آن را نمی‌شناخته. صاحب فرهنگ

برمبنای قرن، دهه و سال   شاید ساده‌ترین راه دوره‌بندی تاریخ ادبی، بخش‌بندی آن به قرن یا دهه باشد؛ امّا این مبنای دوره‌بندی بیش از آن‌که ارتباطی با ادبیّات و کیفیّات ادبی داشته باشد، روشی ساده و راحت برای فصل‌بندی کتاب تاریخ ادبی و به تعبیر

استادی در جلسات دانشکده در سالیان قبل چندین بار این جمله را شنیدم که قاطبهٔ استادان دانشکده آدمهای فاضل و پایبند به اخلاق علمی هستند و فقط معدودی ممکن است خدای نکرده کارهای نادرست بکنند. هر بار می‌خواستم بگویم که قاطبه یعنی "همه"، ولی باز جلو خودم را گرفتم. حال من

دوره‌بندی   بخش‌بندی‌های دوره‌ای در تاریخ عمومی و ادبی از دیدگاه‌های مختلف دسته‌بندی شده‌اند. گرهارد، سه نوع سه نوع اصلی دوره‌بندی در تاریخ عمومی را از هم بازمی‌شناسد و یادآوری می‌کند این سه اغلب همزمان در دوره‌بندی به کار

ادبی، می‌تواند بر مفاهیم متعدّد و متنوّعی دلالت کند؛ مؤلّفه‌های مفهوم دوره از روح زمانه و شرایط مادّی و اجتماعی تولید ادبی تا هنجارهای غالب و الگوهای تکامل اندام‌وار. اتّخاذ هر یک یا مجموعه‌ای از این مفاهیم، بر بنیاد دیدگاه‌های نظری یا اهدافی است که از تاریخ

در تاریخ ادبی، به معنای طبقه‌بندی اطّلاعات تاریخی- ادبی در محور در زمانی است. چگونگی این دوره‌بندی هم رویکرد نظری مورّخ ادبی به موضوع کارش را نشان می‌دهد و هم تا حدّ زیادی ساختار و شکل عرضۀ تاریخ ادبی را معیّن می‌سازد.       پژوهش در مبانی نظری

عبارت است از، وجود نوعی نظم در هجاها. وزن موسیقی بیرونی شعر را ایجاد می‌کند و باعث ایجاد لذّت در خواننده می‌شود و به همین دلیل از جایگاه ویژه‌ای در شعر فارسی برخوردار است. خانلری در تعریف وزن می‌گویند: «وزن، نظم و تناسبی است در اصوات و در شعر به جای اصوات

بلاغت بحث تمثیل، نخست در ذیل تشبیه مطرح شده است. علمای بیان، عموماً تمثیل را شاخه‌ای از تشبیه شمرده و با تعابیر «تشبیه تمثیل، تمثیل تشبیهی، استعاره تمثیلیه و تمثیل» از آن یاد کرده‌اند. از دیر باز تا امروز، به تمثیل از پنج دیدگاه توجه شده است، به قرار زیر:   1-

از سبکی به سبک دیگر و عبور از طرز رایج، برای حصول اسلوبی جدید و غریب، لوازم و امکاناتی را می‌طلبد. در حقیقت این لوازم، عوامل و عناصری هستند که به گمان رایج در طول زمان و در مرحلة گذار، در مسیر تحوّل خویش برجسته می‌شوند و تبلور می‌یابند و خود را به‌عنوان عناصر بدیع و

گفت که کاربرد تأکید به همراه مجاز ایراد منطقی دارد؛ زیرا مجاز پیوسته قرینه‌ای به همراه دارد که نشان ‌دهندة ارادة معنی مجازی از سوی متکلم است و تأکید هم قرینة حقیقت است، پس جمع بین قرینة حقیقت و قرینة مجاز، به جمع میان دو پدیدة متضاد می‌انجامد. افزون بر این،